Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao vừa có hướng dẫn áp dụng pháp luật đối với những hành vi vi phạm pháp luật phổ biến, có đủ yếu tố cấu thành tội phạm trong phòng chống dịch bệnh.

Theo đó, người đã được thông báo mắc bệnh, người nghi ngờ mắc bệnh hoặc trở về từ vùng có dịch bệnh COVID-19 đã được thông báo cách ly thực hiện một trong các hành vi: trốn khỏi nơi cách ly, không tuân thủ quy định về cách ly, từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly, không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối gây lây truyền dịch bệnh COVID-19 cho người khác bị coi là trường hợp thực hiện hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người quy định tại điểm c khoản 1 điều 240 Bộ luật Hình sự và bị xử lý về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người.

Người chưa bị xác định mắc bệnh COVID-19, nhưng sống trong khu vực đã có quyết định cách ly, quyết định phong tỏa mà thực hiện một trong các hành vi sau đây (gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên do phát sinh chi phí phòng, chống dịch bệnh) thì bị xử lý về tội Vi phạm quy định về an toàn ở nơi đông người:

Trốn khỏi khu vực bị cách ly, khu vực bị phong tỏa; Không tuân thủ quy định cách ly; Từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly; Không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối.

Điều này được quy định điều 295 bộ luật Hình sự.

Chủ cơ sở kinh doanh, người quản lý cơ sở kinh doanh dịch vụ (quán bar, vũ trường, karaoke, dịch vụ mát-xa, cơ sở thẩm mỹ...) vẫn kinh doanh khi đã có quyết định tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh để phòng chống dịch bệnh COVID-19 mà gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên (do phát sinh chi phí phòng, chống dịch bệnh) sẽ bị xử lý về tội Vi phạm quy định về an toàn ở nơi đông người, theo quy định tại điều 295.

Đưa trái phép thông tin cá nhân của nhân viên y tế, người tham gia phòng, chống dịch, người mắc bệnh, người nghi ngờ mắc bệnh COVID-19 sẽ bị xử lý hình sự

Ngoài ra, Hội đồng thẩm phán còn hướng dẫn xử lý hình sự nhiều hành vi khác liên quan đến đến phòng, chống dịch bệnh COVID-19. Theo đó, người có hành vi đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, thông tin xuyên tạc về tình hình dịch bệnh COVID-19, gây dư luận xấu sẽ bị xử lý về tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông (quy định tại điều 288).

Người có hành vi đưa trái phép thông tin cá nhân, bí mật đời tư, xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của nhân viên y tế, người tham gia phòng, chống dịch bệnh COVID-19, người mắc bệnh, người nghi ngờ mắc bệnh COVID-19 sẽ bị xử lý về tội Làm nhục người khác (quy định tại điều 155).

Người có hành vi lợi dụng dịch bệnh COVID-19 đưa ra thông tin không đúng sự thật về công dụng của thuốc, vật tư y tế về phòng, chống dịch bệnh nhằm chiếm đoạt tài sản của người khác sẽ bị xử lý về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản (quy định tại điều 174).

Người có hành vi đã, đang hoặc nhằm đưa trái phép thuốc, vật tư y tế dùng vào việc phòng, chống dịch bệnh COVID-19 ra khỏi biên giới Việt Nam nhằm thu lợi bất chính sẽ bị xử lý về tội Buôn lậu (theo quy định tại điều 188).

Hành vi đầu cơ sẽ bị xử lý hình sự

Người có hành vi lợi dụng sự khan hiếm hoặc tạo sự khan hiếm giả tạo trong tình hình dịch bệnh COVID-19 để mua vét hàng hóa đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố là mặt hàng bình ổn giá hoặc hàng hóa được Nhà nước định giá nhằm bán lại để thu lợi bất chính sẽ bị xử lý về tội Đầu cơ (quy định tại điều 196).

Người có hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực, hoặc thủ đoạn khác cản trở người thi hành công vụ trong phòng, chống dịch bệnh COVID-19 thì bị xử lý về tội Chống người thi hành công vụ (quy định tại điều 330).

Người có trách nhiệm trong phòng, chống dịch bệnh COVID-19, nhưng không triển khai hoặc triển khai không kịp thời, không đầy đủ các biện pháp phòng, chống dịch bệnh theo quy định, gây hậu quả nghiêm trọng thì bị xử lý về tội Thiếu trách nhiệm, gây hậu quả nghiêm trọng (quy định tại điều 360).

Theo hướng dẫn của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao, trong thời gian có dịch bệnh COVID-19, phải đưa các vụ án liên quan đến phòng, chống dịch bệnh COVID-19 ra xét xử, nhưng bảo đảm quy định về phòng, chống dịch.